Science dergisinde yayımlanan bir
çalışmada, Karolinska Enstitüsü'ndeki araştırmacılar, morfinin ağrıyı nasıl
hafiflettiğini açıklayan sinirsel süreçleri ortaya koydular. Bu, ilacın ciddi
yan etkileri olduğu için değerli bir bilgidir.
Morfin, opioidler grubuna ait
güçlü bir ağrı kesicidir. Ağrı yollarındaki sinyalleri engeller ve aynı zamanda
keyif verici duyguları artırır. Morfin, vücuttaki birkaç merkezi ve periferik
ağrı yolunda etki gösterir, ancak ağrı kesici etkisinin arkasındaki sinirsel
süreçler daha önce tam olarak anlaşılamamıştı.
Araştırmacılar şimdi, morfinin
ağrıyı nasıl hafiflettiğini birkaç yeni deneysel yaklaşımla araştırdı.
Laboratuvar hayvanlarını morfine maruz bıraktılar ve ardından morfinin
hayvanlarda aktive ettiği nöronları "yakalamayı" başardılar. Bu,
araştırmacıların ağrı kesiciye dahil olan sinir yollarındaki nöronları
tanımlamalarını, sınıflandırmalarını ve sentetik olarak kontrol etmelerini
sağladı.
Morfin, 'Morfin Topluluğu'nu Aktive Ediyor
Araştırmacılar, morfinin beynin
rostral ventromedial medulla (RVM) adı verilen bir bölümündeki seçili bir grup
nöronu etkilediğini keşfetti. Bu nöronlar bir tür 'morfin topluluğu' oluşturur.
Bu, aktivite değişimi ağrı kesilmesine yol açan bir grup nörondur.
Araştırmacılar bu gruptaki
nöronları sentetik olarak inaktive ettiğinde, morfinin ağrı üzerindeki
etkilerini tamamen ortadan kaldırdılar. Nöronları yeniden
aktifleştirdiklerinde, benzer şekilde ağrı kesilmesini yeniden yaratabildiler.
Omuriliğe bağlanan belirli bir
nöron türünün, 'morfin topluluğu'nda merkezi bir rol oynadığı bulundu.
Omurilikte, bu nöronlar, omurilikteki ağrı sinyallerini yavaşlatan ve böylece
ağrıyı önleyen, inhibitör nöronlar olarak adlandırılan hücrelere bağlanır.
Potansiyel Riskli İlaç
Sağlık hizmetlerinde ilaç olarak
kullanıldığında, morfin bağımlılık, kötüye kullanım, aşırı doz ve ölüm
açısından potansiyel olarak çok ciddi yan etkilere sahiptir.
"Bu tehlikeli yan etkileri
tetiklemeden ağrıyı tedavi etmek için stratejiler bulmak zor olmuştur,"
diyor Karolinska Enstitüsü Tıbbi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde profesör ve
çalışmanın lideri olan Patrik Ernfors.
Ernfors ve meslektaşları, şimdi
morfinin vücutta nasıl çalıştığına dair daha derin bir bilginin, gelecekte yan
etkileri azaltmaya yardımcı olabileceğini umuyor.
"Çalışma, sinir yolu ve
hücreler hakkındaki bilgi, morfinin bu kadar güçlü bir ağrı kesici etkiye nasıl
sahip olabileceğini açıklayabileceği için önemlidir. Aynı zamanda bu
süreçlerin, öfori, iyi hissetme ve bağımlılık hissini tetikleyen süreçlerden
nasıl farklı olduğunu da açıklayabilir," diyor Patrik Ernfors.
Araştırmacılar bir sonraki
adımda, morfinin uzun süreli kullanımında ağrı kesici etkinliğin neden giderek
azaldığını araştırmak istiyor.
Çalışma, İsveç Araştırma Konseyi,
Avrupa Araştırma Konseyi ve Knut ve Alice Wallenberg Vakfı tarafından finanse
edilmiştir.
Referanslar
- Michael P. Fatt, Ming-Dong Zhang, Jussi Kupari, Müge Altınkök, Yunting Yang, Yizhou Hu, Per Svenningsson, Patrik Ernfors. Morphine-responsive neurons that regulate mechanical antinociception. Science, 2024; 385 (6712) DOI: 10.1126/science.ado6593
0 Yorumlar